Với người Việt, cúng thôi nôi cho bé là một lễ quan trọng, mừng bé tròn 1 tuổi. Cúng thôi nôi là cầu mong những điều tốt đẹp nhất cho bé
Chuẩn bị lễ cúng thôi nôi cho bé
Cha mẹ trước khi muốn cúng thôi nôi cho bé phải tham khảo nghi lễ từ những người lớn tuổi, những người có kinh nghiệm… Đầu tiên, phải chuẩn bị lễ vật cúng thôi nôi. Tuỳ vùng, miền là lễ vật có thể khác nhau.
Cha mẹ cần chú ý chuẩn bị những điều sau:
- Lên danh sách khách mời.
- Chọn không gian như đãi tiệc trong nhà, ngoài trời hay tại nhà hàng.
- Có thể chuẩn bị ảnh của bé từ lúc sơ sinh tới khi bé tròn 1 tuổi để trang trí trong lễ thôi nôi… Nếu tổ chức ở nhà hàng thì cha mẹ có thể thuê nhà hàng hoặc dịch vụ tổ chức sinh nhật cho bé để trang trí giúp.
Chuẩn bị lễ vật
Lễ thôi nôi, ngoài lễ vật chè – xôi, vịt luộc cúng Bà Mụ – Đức ông như trong lễ đầy tháng, còn có heo quay cúng đất đai thổ địa, thổ công, thổ chủ. Mâm cúng được bày ngoài sân, đầu hướng ra ngoài, đi kèm với heo quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn, rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao bén.
Trong nhà, bày 3 mâm cúng gồm mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; mâm cúng cửu huyền thất tổ và mâm cúng ông bà quá vãng (bao nhiêu bàn thờ, bấy nhiêu mâm cúng). Lễ vật là những thức ăn chín phù hợp với tập quán mỗi địa phương. Kế bên (trên bộ ván hoặc bộ vạt) bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Bà Mụ và 3 Đức ông. Cụ thể như sau:
- 12 chén chè đậu trắng nếu làm lễ thôi nôi cho cho bé trai (nếu làm lễ thôi nôi cho bé gái thì chè trôi nước) cúng 12 Bà Mụ.
- 13 dĩa xôi cúng 13 ông thầy.
- 1 con gà luộc.
- 1 ly rượu nhỏ (dùng để rưới lên hoa sau khi cúng).
- 12 miếng trầu đã têm + 1 lá nguyên + 1 trái cau nguyên, bình hoa tươi.
- Trái cây 5 loại quả (quả gì cũng được).
- 2 cây đèn cầy cúng sao + 3 cây nhang.
- 1 bộ đồ hình nam thế, viết tên ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt bỏ giải hạn cho bé.
Sau khi hoàn tất giai đoạn chuẩn bị lễ vật làm tiệc cúng thôi nôi cho bé, việc bạn cần làm là chuẩn bị bài khấn cho lễ cúng thôi nôi, cầu mong đấng thần linh, ông bà tổ tiên phù hộ cho bé khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù hộ cho gia đình ấm no hạnh phúc.
Thêm một nghi thức rất thú vị trong lễ thôi nôi của bé đó là nghi thức dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé.
Cha mẹ chuẩn bị nhiều đồ vật khác nhau xung quanh bé và cho bé tự lựa chọn. Niềm tin của cha mẹ về vật đầu tiên mà bé chọn sẽ dự đoán nghề nghiệp và tính cách tương lai của bé. Vật dụng được bé lựa chọn trước tiên được tin tưởng là sự lựa chọn nghề nghiệp và tính cách của bé trong tương lai
Nghi lễ cúng thôi nôi cho bé
Mâm cúng được bày ngoài sân, đầu hướng ra ngoài, đi kèm với heo quay còn có 5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn, rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, trên lưng lợn quay gắn một con dao bén.
Trong nhà, bày 3 mâm cúng gồm mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; mâm cúng cửu huyền thất tổ và mâm cúng ông bà quá vãng (bao nhiêu bàn thờ, bấy nhiêu mâm cúng). Lễ vật là những thức ăn chín phù hợp với tập quán mỗi địa phương. Kế bên (trên bộ ván hoặc bộ vạt) bày 12 chén chè, xôi; con vịt luộc chín với 3 chén cháo và 1 tộ cháo cúng 12 Bà Mụ và 3 Đức ông.
Thực hiện lời khấn cầu mong đấng thần linh, ông bà tổ tiên phù hộ cho bé mạnh khỏe, chóng lớn, ngoan hiền, phù hộ cho gia đình ấm no hạnh phúc.
Sau khi lễ cúng xong là thực hiện nghi thức “chọn nghề cho tương lai” của trẻ. Cha mẹ sẽ bày những vật dụng phù hợp trên bộ ván, trong mâm hoặc trên bàn các vật dụng như: gương, lược, viết, tập sách, nắm xôi, tiền, kéo, đất…
Sau đó, đặt trẻ ngồi trước các vật dụng để trẻ tự chọn. Trong dân gian tin tưởng là vật nào được trẻ chọn trước (cầm trước) đó chính là sự chọn lựa nghề nghiệp tương lai của trẻ. Sau khi trẻ lựa chọn cho mình nghề nghiệp trong tương lai thì ông bà, dòng họ nội ngoại và khách mời người đến chúc phúc, tặng quà và hôn trẻ với tình yêu thương chân tình.
Tiếp đến là chúc mừng và lì xì cho bé.