Sinh con ra, cha mẹ nào cũng mong ngóng đến ngày được làm lễ thôi nôi cho bé yêu của mình. Đây là một phong tục tập quán truyền thống tốt đẹp của người Việt Nam nhằm tạ ơn các bà mụ, trời phật đã che chở cho đứa bé, cầu xin sự bình yên, an lành và đánh dấu bước phát triển trọng đại đầu tiên trong cuộc đời của bé.
Mặc dù mỗi vùng miền sẽ có những thay đổi về đồ cúng và cách cúng thôi nôi khác nhau, nhưng đồ cúng lễ thôi nôi thường gồm 3 mâm là: mâm cúng Thần Tài – Thổ Địa, mâm cúng Ông Táo, mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông.
Mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông
1 con gà luộc (gà cúng lễ nguyên con đầy đủ đầu đuôi chân cánh, tạo thế đẹp đầu ngẩng lên)
1 Đĩa trái cây
12 chén chè nhỏ và 1 chén chè lớn, xôi và cháo cũng vậy 12 chén nhỏ 1 chén lớn (đậu trắng nếu làm lễ thôi nôi cho cho bé trai, nếu làm lễ thôi nôi cho bé gái thì chè trôi nước) cúng 12 bà mụ
1 tô cháo và 3 chén cháo cúng 3 Đức thầy 1 ly nước hoặc rượu nhỏ (dùng để rưới lên hoa sau khi cúng)
1 bình hoa tươi, 2 cây đèn cầy cúng sao + 3 cây nhang
12 miếng trầu đã têm + 1 lá nguyên + 1 trái cau
1 bộ đồ hình nam (nữ) thế, viết tên ngày tháng năm sinh của bé, cúng xong sẽ đốt bỏ giải hạn cho bé
Bộ lễ cúng thôi nôi gồm 12 đôi hài xanh, váy áo xanh, trầu cánh phượng… (lễ vật có thể thay đổi tuỳ theo địa phương).
Xôi chè cúng Mụ, 12 chén chè nhỏ và 1 chén chè lớn, xôi và cháo cũng vậy 12 chén nhỏ 1 chén lớn
Mâm cúng Thần Tài- Thổ Địa
– 1 đĩa trái cây ngũ quả
– 1 bát chè (con trai cúng chè đậu trắng, con gái cúng chè trôi nước)
– 1 đĩa xôi
– 1 bộ tam sên gồm trứng, tôm, cua luộc, trong đó có 1 thứ to hơn, ví dụ khi mua tôm nhỏ thì phải mua 1 con cua to, mua không được cua to thì thay bằng 3 con cua nhỏ. Khi lựa mua cua, mẹ phải chú ý lựa những con cua còn đầy đủ càng nhé
– 3 ly nước, hoa, tiền vàng, nhang
Mâm cúng Ông Táo
Lễ vật cúng giống như mâm cúng của Thần Tài – Thổ Địa, tuy nhiên mâm cúng này được đặt dưới bếp.
Mâm cúng Phật
Hoa, trái cây, xôi, chè, nhang, nước
Mâm cúng ông bà tổ tiên
Hoa, trái cây, xôi, chè, nhang, nước
Mâm cúng ngoài sân
1 con heo quay (đầu heo hướng ra ngoài)
5 chén cháo, 1 tô cháo, 1 đĩa lòng lợn
Rau sống, nhang, đèn, rượu, trà, hoa quả, một con dao bén trên lưng lợn.
Mâm “bốc”
Sau khi cúng xong, gia đình bày mâm gồm các đồ chơi, kéo, bút, gương, lược, nắm xôi, ống nghe, thước kẻ, búp bê …rồi để cho bé tự bốc. Theo quan niệm dân gian, vật mà bé chọn bốc trước tiên được xem là sự lựa chọn con đường nghề nghiệp tương lai của bé sau này. Tuy nhiên đó chỉ là quan niệm của dân gian thôi ạ, còn bây giờ, cha mẹ có thể để xe hơi, laptop, tiền, vàng, điện thoại…vào mâm để bé bốc như một nghi lễ vui vẻ cho con trẻ. Tiếp theo, cha mẹ, người thân, bà con, bạn bè sẽ chúc tụng, lì xì, chụp hình với bé để lưu giữ lại những khoảnh khắc đẹp. Khi lễ thôi nôi kết thúc, cha mẹ có thể chia lộc (những vật cúng) cho khách khứa, họ hàng, làng xóm, bạn bè…